در روزهای سرد پاییز و زمستان جایگزین کردن میوه خشک و آجیلها با تنقلات مضر و رایج، طرفداران زیادی پیدا کرده است. میوه خشک از فرایند خشک کردن انواع میوهها با روشهای مختلف به دست میآید به طوریکه میوه تا حدود زیادی آب خود را از دست میدهد. به این ترتیب ماندگاری آنها بیشتر و نگهداری از میوههای خشک که به چیپس میوه نیز شناخته میشوند، آسانتر خواهد بود. ضمن اینکه خواصشان را نیز حفظ میکنند.
خواص میوه خشک
بدن انسان در روزهای سرد سال بیش از پیش به ویتامینها و آنتی اکسیدان ها جهت تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با انواع ویروس ها و بیماری ها نیاز دارد، میوه خشک با حذف تقریباً تمام محتوای آب آن، نسخه خشک شده انواع مختلف میوه است. کشمش، خرما، آلو و زردآلو رایجترین آنها هستند. 30 گرم میوه خشک به عنوان یکی از پنج وعده غذایی روزانه شما محسوب می شود. این مقدار تقریباً معادل 80 گرم میوه تازه است. در ادامه به بررسی مهمترین خواص میوه های خشک میپردازیم.
سرشار از آنتیاکسیدانها
میوههای خشک سرشار از ترکیبات گیاهی با خواص آنتیاکسیدانی محافظ هستند که از جمله آنها میتوان به آنتوسیانینها، کاتچینها و فنلها اشاره کرد. این ترکیبات میتوانند با بهبود جریان خون و کاهش خطر ابتلا به برخی بیماریها از جمله بیماری قلبی، سرطان و دیابت نوع 2 به ویژه سرماخوردگی و آنفولانزا که از بیماری های شایع در فصول سرد سال مانند زمستان است، مرتبط باشد.
منبع غنی از ریز مغذیها
از آنجایی که میوههای خشک حاوی آب کمتری هستند، در مقایسه با همتایان تازه خود، منبع غلیظتری از ویتامینها و مواد معدنی هستند. شیرینی طبیعی میوه های خشک شما را به مصرف آن تشویق میکند. این عوامل ممکن است به دستیابی به 5 وعده توصیه شده میوه و سبزیجات در روز و بهبود کیفیت رژیم غذایی کمک کنند. با این حال، شایان ذکر است که کالری آنها در هر 100 گرم نیز به میزان قابل توجهی بالا است.
دارای فیبر زیاد و کمک به عملکرد دستگاه گوارش
میوه خشکها تقریباً دو تا سه برابر بیشتر از میوه تازه خود حاوی فیبر هستند. بسیاری از ما فیبر کافی نمیخوریم که برای حمایت از عملکرد گوارشی و کمک به کاهش سرعت هضم و جذب مهم است. مصرف بیشتر فیبر میوه نیز با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی همراه است.
حمایت از سلامت استخوانها
مطالعات نشان میدهند که آلو خشک، توت، انجیر و خرما میتواند برای افزایش سلامت استخوانها مفید باشد. سطوح بالای مواد مغذی سالم برای استخوانها مانند ویتامین K و بور موجود در میوه آلو و وجود موادی مانند منیزیم و کلسیم در میوههایی مانند انجیر و توت از دلایل این فواید میباشد.
موارد استفاده از میوه خشک
در سادهترین حالت ممکن میوههای خشک شده را میتوان به تنهایی مصرف کرد. البته روشهای هیجانانگیزتری هم برای سرو میوه های خشک وجود دارد. میتوانید آنها را با ماست ترکیب کرده و یک میان وعده مقوی مصرف کنید. همچنین میتوانید از میوه های خشک در انواع کیک، دسر و حتی غذاها بهره ببرید.
میوههای خشک شده علاوه بر طعم خوب و مزه قوی، ظاهری زیبا نیز دارند. آنها میتوانند جز ثابت میزهای مهمانی شما باشند و به این ترتیب به مهمانی شما به ویژه در سنتهایی مانند شب یلدا و عید نوروز، رنگ و بویی زیبا ببخشند. حتی برخی کارگاههای تولیدی بستههای ویژه میوه خشک برای شب یلدا و انواع مناسبتها تهیه میکنند.
انواع روشهای خشک کردن میوه
خشک کردن میوهها راهی برای نگهداری از میوههای فصلی است. خشک کردن میوه را میتوان هم به صورت خانگی و هم به صورت صنعتی انجام داد.
میوه خشک خانگی
قدیمیترین و سادهترین روش خشک کردن میوه در خانه، قرار دادن آنها در آفتاب است. خشک کردن میوهها با این روش ممکن است چند روز به طول بیانجامد. از دیگر روشهای تهیه میوه های خشک در خانه که سریعتر از خشک کردن میوهها در آفتاب است، استفاده از فر و دستگاههای میوه خشکها کن در خانه است. این روشهای تهیه میوه های خشک برای مصارف خانگی کاربرد دارد و میتوان حجم کمی از میوه خشک را برای مصرف خانگی تولید کرد.
مراحل تهیه میوه خشک خانگی
بهترین میوهها برای خشک کردن در خانه میوههایی از قبیل زردآلو، هلو، شلیل، آلو، سیب و گلابی است.
1. در ابتدا میوهها را به خوبی بشویید و اجازه دهید تا به خوبی خشک شوند.
2. میوهها را به اندازههای مناسب برش بزنید. سعی کنید ضخامت میوهها به اندازهای باشد که به خوبی خشک شوند و در نهایت بافت مناسبی داشته باشند.
3. در صورتی که آنها را در آفتاب خشک میکنید زیر و روی آنها از پارچههای نخی استفاده کنید. در غیر این صورت میتوانید از انواع سبد نیز استفاده کنید. اما اگر در فر این کار را انجام میدهید از فویل آلومینیوم و یا کاغذهای نسوز استفاده کنید. در صورت استفاده از دستگاه میوه خشک کن خانگی به هیچکدام از اینها نیاز ندارید.
نکات مهم در مورد خشک کردن انواع متفاوت میوهها در خانه
خشک کردن میوههایی مانند کیوی، توت فرنگی یا انگور در خانه به عنوان میوه خشک خانگی به دلیل مقدار بالای آب موجود در آن ممکن است کمی سختتر بوده اما با به کار بردن برخی تکنیکها امکان پذیر خواهد بود.
انگور
برای خشک کردن انگور و تبدیل آن به کشمش میتوانید از روشهای مختلف سنتی مانند سایه خشک کردن انگور استفاده کنید. در این روش خوشههای انگور را با نخی محکم از سقف آویزان میکنند.
توت فرنگی و کیوی
برای تهیه توت فرنگی و کیوی خشک در خانه بهتر است از دستگاه میوه خشک کن استفاده کنید تا نتیجه بهتری بگیرید.
سایر میوهها
سیب، موز و گلابی هنگام خشک شدن، رنگشان تیره میشود. برای نتیجه بهتر و عدم تغییر رنگ برشهای آن میتوانید آنها را به کمی آبلیمو آغشته کنید.
برای خشک کردن ورقههای پرتقال نیز توصیه میشود که آنها را به کمی شکر آغشته نمایید.
در صورتی که از فر برای تهیه میوه خشک خانگی استفاده میکنید، نباید آن را در دمای بالا تنظیم کنید. بهترین حالت ممکن برای تهیه میوه خشک خانگی در فر، دمای پایین (بین 50 تا 70 درجه سانتیگراد) و زمان طولانی (بین 4 تا 10 ساعت، بسته به نوع میوه) خواهد بود. البته میتوان از دستگاههای مختلف دیگری مانند ایرفرایرها، شوفاژ یا بخاری برای خشک کردن میوهها استفاده کرد.
اگر به دنبال راهی جهت تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس ها و بیماری های فصل زمستان هستید پیشنهاد می کنیم مقاله معجون پسته را نیز مطالعه فرمائید.
میوه خشک صنعتی
کارگاههای تولید میوه خشک صنعتی بسیاری از پروسه تولید خود را با کمک دستگاهها انجام میدهند. مراحل شستشوی میوهها، خشک کردن و برش زدن، خشک کردن و در نهایت بسته بندی کردن آنها با دستگاههای مکانیزه، علاوه بر ایجاد شرایط بهداشتی مناسب، سرعت تولید را چند برابر میکند.
علاوه بر این انواع میوهها را علیرغم اینکه چه نوع بافتی داشته باشند میتوان به سادگی به میوه خشک تبدیل نمود. کارگاههای میوه خشک میوههایی نظیر آناناس، توت فرنگی، کیوی، موز، انجیر، خربزه، طالبی، پرتقال، خرمالو، نارگیل و هر نوع میوهای که فکرش را میکنید برای عرضه به مشتریان و طرفداران میوه های خشک تولید میکنند.
فریز درایینگ
خشک کردن انجمادی یا Freeze drying فرایندی است که در طی آن انجماد صورت میگیرد و سپس آب منجمد ماده به صورت مستقیم به بخار تبدیل میشود (تصعید) و محصول نهایی فقط حدود 2 درصد رطوبت خواهد داشت. یکی از روشهای صنعتی تولید میوه های خشک، استفاده از فریز درایینگ است.
مزایای استفاده از فریز درایینگ در تولید میوه خشک
با توجه به تکنولوژی مورد استفاده در این روش و میزان رطوبت بسیار پایین باقی مانده در میوهها، ماندگاری این محصول بسیار بالاست و نگهداری از آن نیز بسیار راحتتر است. علاوه بر این در این روش طعم میوه های خشک شده، تقویت میگردد.
سخن پایانی
در نهایت آنچه که مهم است جایگزین کردن میوه خشک به جای انواع تنقلات مضر در سبد غذایی به ویژه برای تغذیه کودکان است. خواص میوه چه به صورت تازه و چه به صورت خشک شده بر هیچکس پوشیده نیست. برای تهیه میوه خشک به ویژه مویز و کشمش مرغوب با بهترین کیفیت میتوانید به فروشگاه آقای پسته مراجعه کنید.